Geschatte leestijd: 10 minuten.

Sinds een tijdje, zo’n twee, drie, jaar zet ik mij in voor Stichting Muziekids. Het zal je niet verbazen, ik schreef er al vaker over. Vaak krijg ik de vraag “waar zit ‘m dat nou in, dat jij zoveel hebt met muziek…en met Muziekids”? In dit blog ga ik op zoek naar het ‘waarom’ van de kracht van muziek voor mijzelf.

Dit filmpje zegt eigenlijk alles wat ik in dit blog wil aanstippen. Je ziet hier de kracht van muziek zo letterlijk voor je. De kracht waarmee het deze patiënt bij Muziekids Utrecht grijpt, zijn aandacht pakt, heel intens. De uitnodiging om mee te doen, met een heel basic instrument…sámen. En natuurlijk de prachtige stem en gitaarspel van Muziekids muziekvrijwilliger Niels. Die dan ook nog eens I’m On Fire van Springsteen speelt.

De kracht van muziek. Het valt allemaal samen, in dit ene filmpje.

Muziek is zo enorm divers

Vrijwel iedereen heeft “iets” met muziek. Ik ken weinig mensen die, als je het gesprek aangaat over muziek, helemaal stil vallen. “Niets” met het onderwerp hebben. Natuurlijk; voorkeuren en smaken verschillen enorm; van zwaar klassiek tot Hazes en van stevige rock tot experimentele jazz. En dat is maar goed ook.

Mijn voorkeuren qua muziek zijn ook enorm breed. Natuurlijk, Bruce Springsteen staat voor mij op eenzame hoogte, dat moge duidelijk zijn. Maar dat gaat ook verder dan alleen sec zijn muziek. Ik ben er letterlijk mee opgegroeid, zijn grootste successen waren in de jaren ’80, in mijn tienerjaren. Dat moet ik meteen nuanceren, want Springsteen is voor mij áltijd op grote hoogte gebleven, ook in de jaren ’90 en tot nu toe. Hij vindt zichzelf, binnen de bandbreedte van zijn geluid, ook steeds opnieuw uit en dat maakt het telkens opnieuw weer interessant. Springsteen was er altijd, overal en bij iedere bijzondere gebeurtenis.

Maar natuurlijk is er meer dan alleen Springsteen. Ik groeide op met bands als Dire Straits, Toto, Phil Collins, The Police/Sting, De Dijk. Maar ook luister ik graag naar jazz, rock, Nederlandstalige muziek, lichtere klassieke muziek, blues, country, folk, singer-songwriter en Americana. Veel dat ‘live’ wordt gemaakt en gespeeld vind ik prettig; muzikanten in actie zien, hun passie. Dáár gaat muziek voor mij om.

De kracht van muziek: muziek troost, verzacht, leidt af, biedt steun

Muziek is voor mij jarenlang vanzelfsprekend geweest. Het was er gewoon, iedere dag. In mijn jeugd viel ik vaak in slaap met muziek op m’n oren; eerst op een walkman met cassettebandje (jaja), later met een cd speler. En overdag uiteraard op vinyl. Muziek gaf me afleiding, ontspanning, bijvoorbeeld na een middag of avond huiswerk maken.

Zoals dat ging, vroeger, in mijn omgeving, volgde je AMV muzieklessen, dus ging ik spelenderwijs de eenvoud én complexiteit, of misschien wel meer ‘de uitdagende kant’ van zelf muziek maken meer begrijpen. Ik ging op toetsenles (synthesizer, jaren ’80) en ontdekte de lol van spelen in bandjes (en ja, ook een goed excuus om bier te drinken). De kracht van de connectie tussen band en publiek, dat mooie moment als band en publiek één worden, als alles samenvalt. En als mensen écht genieten van muziek, zowel luisterend als spelend op dat podium. Ik raakte er verslaafd aan, positief verslaafd aan die kick van samen spelen en spelen voor en met publiek.

En wéér een kick…25 jaar OnCue @ Brabantse Wal Festival

Tegenwoordig, zeg de laatste tien jaar, heb ik de afleidende, troost biedende en ‘helende’ werking van muziek nog sterker leren kennen in mijn worsteling met omgaan met chronische pijn. De letterlijke kracht van de afleiding, wanneer ik al piano spelend voor even minder pijn voel. De troost die muziek biedt als de pijn te heftig wordt; ik heb heel wat uurtjes, ochtenden en middagen heel bewust die kracht van muziek opgezocht. Steeds vaker lukt het me om muziek als instrument in te zetten om pijnpieken vóór te zijn; heel bewust muziek te gaan maken als ik voel dat de pijn heftiger wordt…en steeds vaker lukt het dan om de échte pijnpiek vroegtijdig weer af te remmen. De kracht van de afleiding. De kick van het optreden, waardoor het me lukt om het vol te houden op dat podium. En ja, daar zitten ook bewuste keuzes; want niemand (behalve de andere bandleden) ziet mij tussen de sets door gestrekt op de grond liggen en dat ik het weekend na een optreden écht gas terug moet nemen, mijn lijf rust moet gunnen. Het optreden levert me nog altijd meer op dan dat het kost.

Die vanzelfsprekendheid van de aanwezigheid van muziek heeft het laatste decennium dus een nog diepere laag gekregen.

Muziek is inzetbaar als instrument

Ik ervaar dus zelf, vrijwel iedere dag weer, hoe ik heel gericht muziek kan inzetten als instrument ten bate van je gezondheid; fysiek en mentaal.

Dat is natuurlijk ook de basis van het werk van Stichting Muziekids. En juist de reden waarom die match tussen die stichting en mijzelf zo kloppend is. Het past perfect, sluit aan op wat voor mij belangrijk is en waar mijn passie ligt. En zo’n match, die gun ik eigenlijk iedereen, op z’n eigen terrein.

Daarvoor hoef ik ook echt niet zélf die kinderafdeling op, in een studio of aan bed muziek te maken. Ten eerste: ik zing niet. Nope, nooit. Ten tweede, ik mis de bravoure om in m’n eentje dat ‘podium’ op te zoeken. Kies liever de veiligheid van een bandje. Maar ik vind het fantastisch om er aan mee te werken dat ánderen wel muziek kunnen maken samen met zieke kinderen en jongeren. En wellicht ooit ook ouderen, als Muzie(g)oldies (wie verzint een betere naam?!). Laat mij maar lekker achter de schermen bezig zijn met fondsenwerving en subsidies aanschrijven, in mijn eigen tempo en onder eigen regie. En af en toe een studio bezoeken of met een troubadour mee langs de bedden.

Juist al die ‘achter de schermen’ aspecten van Muziekids vind ik zo leuk. Scholen stimuleren om in actie te komen, zoals mijn dochter Jans die 17 klassen op de Spoorzoeker in Breda langs ging (eindresultaat van de school: €1.000 voor Muziekids Breda!). Of de Graaf en het OLV, middelbare scholen in Breda, die alle brugklassen mobiliseren om zich in te spannen om geld op te halen. Bedrijven inspireren om een productactie, schenking of donatie voor Muziekids te doen. Een beroep doen op vermogende stichtingen en families om nieuwe locaties met muziek te kunnen bedienen. Op de radio vertellen over het werk van Muziekids; een tijdje terug bijvoorbeeld bij BredaNu.

Dat positieve lobbywerk, op vrijwillige basis zonder al te veel druk en deadlines, dát vind ik nou leuk. En…het zorgt er ook voor dat ik mijzelf, ondanks of misschien juist wel dankzij die chronische ziekte, weer kan ontwikkelen, zinvol voelen. Ik ontwikkel mezelf ook letterlijk; beland opeens in presentatiesituaties op het podium; iets dat ik vaak liever uit de weg ging. En ja, ook die lobby en zelf-ontwikkeling werkt ergens pijndempend, daar ben ik (inmiddels) van overtuigd.

Muziek biedt ruimte aan emoties

Muziek is, voor mij en ongetwijfeld ook voor jou, een instrument waarmee je emoties kunt oproepen of waarmee emoties juist vrijkomen.

Ik schreef al eens eerder over mijn bijzondere ervaringen tijdens het concert van Bruce Springsteen op het Malieveld in 2016. Overduidelijk triggerden de eerste tonen van de E Street Band bij mij een emotie die al net onder de oppervlakte lag…en eruit moest. Die ruim 3,5 uur (!) waren naast drie-en-een-half uur fijne muziek ook een vorm van therapie, de verwerking van de medische struggle in de maanden voorafgaand aan het concert.

Maar ook bij Muziekids betekent muziek vaak veel meer dan alleen ‘lekker samen muziek maken’. Het is niet zozeer een doel op zich, maar de muziekactiviteiten in het ziekenhuis zijn voor veel patiëntjes en hun gezinsleden ook een tool om emoties te kunnen voelen en onderling uit te spreken. Dat wat niet altijd met zoveel woorden tegen elkaar wordt gezegd, komt er vaak in de vorm van muziek toch wel uit.

Luister bijvoorbeeld eens naar het bijzondere verhaal van Wies, met broertje Stan en ouders Paul en Simone…

Niet alleen werden nieuwe talenten ontdekt (Stan op de drums!), maar vader Paul vertelt ook mooi dat de muziekstudio van Muziekids in het Prinses Máxima Centrum voor hem ook een ’toevluchtsoord’ was en ruimte bood aan zijn emoties. Daarnaast bracht het heel duidelijk verbinding in het gezin, in een tijd waarin met Wies gestreden werd in ‘de mooiste hel op aarde’. Een ruimte waarin iedereen ook weer even ‘mens’ kan zijn, in plaats van patiënt (of familielid van een patiënt) en positieve en dierbare herinneringen worden gemaakt.

Zo’n ruimte gun je toch ieder ziek kind en/of betrokken ouder of broertje/zusje? Niet voor niets is de missie van Muziekids ‘muziekbeleving in íeder ziekenhuis en zorginstelling van Nederland‘…

De kracht van muziek

Nog even terug naar die letterlijke kracht van muziek.

Ik vond een blog van Isla (van de keelpastilles, betrokken bij verzorging en bescherming van je keel) met daarin 9 redenen waarom muziek gezond is:

MUZIEK…

1. .. helpt tegen pijn
Door het luisteren van muziek gaat je lichaam het stofje endorfine aanmaken wat een natuurlijke pijnstiller is. Door de aanmaak van dit hormoon wordt de pijn dus minder.
(…dát dus. En het schijnt dat deze werking nog sterker is als je zelf muziek maakt, in plaats van luistert…, KH)

2. .. vermindert stress
Cortisol is een hormoon dat kan zorgen voor een gevoel van stress. Daarnaast stimuleert het spierafbraak en vetopslag. Muziek luisteren zorgt ervoor dat de hoeveelheid cortisol in je lichaam minder wordt waardoor je stressgevoel dus minder wordt. Naast het verlagen van de productie van het stresshormoon cortisol zorgt het luisteren van muziek ook voor de aanmaak van endorfine. Dit zorgt voor een lagere bloeddruk, een rustigere ademhaling, een lagere hartslag, ontspanning van je spieren en een betere stemming.

3. .. verbetert sportprestaties
Muziek tijdens het sporten zorgt voor betere prestaties doordat je harder en effectiever traint. Muziek geeft je energie en houdt je langer gemotiveerd om door te gaan. Daarnaast is uit onderzoek gebleken dat muziek na het sporten zorgt voor een sneller herstel van je spieren.

4. voorkomt overgewicht
Een rustig achtergrond muziekje tijdens het eten zorgt voor een ontspannen sfeer en dit zorgt ervoor dat je bewuster eet en niet meer eet dan je nodig hebt.

5. .. verbetert je geheugen
Zowel bij kinderen als volwassenen kan muziek het geheugen verbeteren. Dit komt doordat muziek het hersengebied dat het langetermijngeheugen aanstuurt stimuleert. Ook beschermt muziek je hersenen op latere leeftijd waardoor je geheugen langer scherp blijft.

6. .. zorgt voor een betere nachtrust
Net hebben we al verteld dat muziek stress vermindert en zorgt voor ontspanning. Deze ontspannende werking van muziek kan er daarnaast voor zorgen dat je sneller in slaap valt en dieper slaapt. Het verbetert de kwaliteit van je nachtrust omdat het slapeloosheid tegengaat en een gezonde slaap bevordert.

7. .. maakt je slimmer
Het zelf maken van muziek zorgt ervoor dat je hersenen sneller gaan werken. Dit komt doordat het maken van muziek ervoor zorgt dat er bepaalde verbindingen in je hersenen worden gemaakt waardoor je hersenhelften beter gaan samenwerken. Je hebt namelijk allebei de hersenhelften nodig om je gehoor, je motoriek en het lezen van bladmuziek op elkaar af te stemmen. Het luisteren van muziek heeft daarnaast een positieve invloed op je ruimtelijk inzicht. Door het luisteren naar muziek verbetert de focus van de luisteraar waardoor het vermogen om een precieze voorstelling van iets te maken groter wordt.

8. .. maakt je vrolijk
Bij punt 2 hebben we al uitgelegd dat muziek invloed heeft op de hoeveelheid cortisol in je lichaam. Maar dat is niet het enige stofje waar muziek luisteren invloed op heeft. Het zorgt namelijk ook voor de productie van dopamine en dit stofje geeft je een gevoel van genot en blijdschap. Na een paar van jouw favoriete liedjes wordt je slechte humeur dus zo omgeturnd naar een vrolijke bui. Door de aanmaak van dopamine hebben mensen met depressieve klachten ook vaak veel baat bij muziektherapie.

9. .. stimuleert de bloedsomloop
Muziek luisteren zorgt ervoor dat bepaalde emoties naar boven komen. Deze emoties zorgen ervoor dat de bloedvaten verwijden waardoor de bloedsomloop wordt gestimuleerd en hierdoor kan de bloeddruk verlagen.

Lees het hele blog bij Isla

Deel je ervaringen plus…een concrete oproep.

  • Wil jij eens met mij delen wat muziek voor jou betekent? Waar zit de kracht van muziek voor jou? Welke steun, hoop, troost, heling of ander positief gevoel haal jij uit muziek? Of wellicht is het voor jou juist wel de ideale uitlaatklep voor agressie, woede of boosheid die je lijf uit moet?
  • Wil jij eens één concrete actie met me delen op welke manier jij met jouw netwerk iets voor Muziekids kan doen? Hoe klein of hoe groot ook, dat maakt niet uit. Alle euro’s tellen. Ik ga graag met je in gesprek over hoe Muziekids jouw actie kan uitlichten of ondersteunen. Misschien…
    • werk je op een school die jaarlijks een goed doel steunt?
    • fiets of wandel je met een vriendengroep iedere zondag, en plannen jullie over enkele maanden een grote sponsorfiets/wandeltocht ‘voor het goede doel’?
    • gaat je bedrijf binnenkort een jubileum vieren en vermeld je “Muziekids” als cadeautip?
    • vier je een 50’er verjaardag, zilveren bruiloft of ander bijzonder moment dat je in het teken zet van ‘Meer Muziek Met Muziekids’?
    • gaan je kinderen volgend weekend statiegeld ophalen in de wijk ten bate van Muziekids
    • kan je met je band, harmonie of muziekgroep wel een benefietoptreden organiseren voor Muziekids?
    • veel meer voorbeelden vind je online bij Help mee…

Hoog tijd voor muziek…

Dit blog -in delen- typende, het leverde me extra pijn op. Te lang achter de laptop, het is die eeuwige valkuil. Snel wat muziek opzetten…

The Power Of Prayer. Prachtig nummer van Springsteens meest recente album Letter To You. Over de ‘magie van het moment’. Voor mij de magie op het podium wanneer alles samenvalt. De magie van een ziek kind dat opleeft door het samen muziek maken. De magie van piano spelen met een pijnstillend effect. De magie van een school of bedrijf dat spontaan in actie komt voor Muziekids. Ik, als niet-religeuze, geloof in die power of prayer.

Meer lezen

Wil je meer weten over het werk van Muziekids? Of over de inzet van muziek in de zorg? Blader eens door de blogmagazines Muziekids en/of Muziek in de zorg.

Stichting Muziekids is enorm in ontwikkeling. Marcel van DI-RECT sprak een promo in gericht op de aanwezigheid van Muziekids in het Juliana Kinderziekenhuis in Den Haag.

En zo zijn er veel nieuwe aanstaande locaties. Ik ben benieuwd wie straks de promo van Muziekids @ Amphia Breda gaat inspreken! 🙂 Het lobbywerk daarvoor gaan we post-corona natuurlijk weer oppakken. Help je mee?

Gepubliceerd door koerthom

Erzitmuziekinmijnleven.org. En: er zit steeds meer muziek in de zorg! 👍🎹

2 gedachten over “Wat is dat nou, die kracht van muziek…en van Muziekids?”

  1. Pingback: Symbolen en signalen bij chronische pijn - Er zit muziek in mijn leven
  2. Pingback: De kracht van muziek: effecten in de praktijk - Er zit muziek in mijn leven

Wat vind jij?

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie-gegevens worden verwerkt.