Zingeving en verbinding: het agoramodel toegepast op mijn leventje

Geschatte leestijd: 9 minuten.

Zingeving.

Zingeven.

Ik geef zin. Jij geeft zin. Hij geeft zin.

Het is eigenlijk een gek woord, zingeving.

Zingeving is een begrip uit de metafysica, wijsgerige antropologie en de psychologie en betekent het zoeken naar de zin, de bedoeling of het doel van het leven of van grote gebeurtenissen in het leven, of het trachten dit doel zelf te scheppen.

Wikipedia

Ik ben meer schepper dan zoeker, denk ik. Natuurlijk, ook ik zoek op gezette tijden naar het doel van dit alles. Zeker op momenten dat het lastig wordt in het leven. En geloof me, die zijn er in mijn 46 jaren al best wat geweest.

Maar ik schep wat meer vreugde in het scheppen van zin. C.q. het geven ervan.

Ik stuitte op een interessant filmpje van Peter Henk Steenhuis, journalist en filosofieredacteur bij dagblad Trouw. Een filmpje over het Agora-model, gecreëerd door René Gude: de in 2015 overleden voormalig Denker des Vaderlands.

Trouwens een bijzonder ambt, dat Denker des Vaderlands. Ik heb me altijd afgevraagd (maar er me nooit in verdiept) hoe je die functie krijgt. “Ik solliciteer voor de vacature DdV…”, mwah, nee, het zal wel anders verlopen.

Het Agora model

De agora was in vroeger tijden de marktplaats, de plek in een ‘stad’ waar alles samenkwam, waar het sociale leven zich afspeelde.

René Gude werkte aan een model rondom wereldbeschouwing, een model om de samenhang in iemands leven -en misschien ook wel in de maatschappij- te verklaren. Hij kreeg de tijd niet meer om het model ‘af’ te maken, maar zijn aantekeningen werden opgepakt door Erno Eskens, Florian Jacobs en Peter Henk Steenhuis.

De vier P’s

In het agoramodel komen de vier ‘P’s naar voren: vier gebieden waarop je leven zich kan afspelen. Ieder ook met zijn kenmerkende benamingen en bewoordingen:

• de privésfeer met woorden als thuis, vrienden, familie, liefde
• de private sfeer met woorden als werk, aankopen, economie, contract, collega’s
• de publieke sfeer met woorden als vereniging, stichting, vrijwilligerswerk, engagement
• de politieke sfeer met woorden als bestuur, rechtspraak, stemmen, politiek

Gude onderscheidt een verschil in ‘zin’ vroeger en nu. Vroeger was er meer sprake van zin-‘krijging’: de zin, het doel, van je leven kreeg je meer opgelegd vanuit religieuze overtuiging. Tegenwoordig is er meer sprake van zin-‘geving’ en zin-‘maken’: je geeft vooral zelf invulling en zin aan je leven, je maakt je leven zelf. Natuurlijk met veel gradaties, niet iedereen ervaart evenveel vrijheid in de keuzes in het leven.

De 4 Z’ten

Daarnaast zijn er de vier Z’ten; er zijn 4 ‘kanten’ aan zingeving:

• zinnelijk: lijfelijk, energie, lust, het lekkere
• zintuiglijk: het “schone”, esthetische, de kunst, “mooi”
• zinrijk: het rationele, verwoorden wat je doet of moet doen
• zinvol: achter je doelen staan van je leven of werk

De 4 sferen

Net als letterlijk in de agora, een verzamelplaats met diverse pleinen en gebouwen, vind je zingeving in 4 ‘trainings’sferen, ofwel ontwikkelsferen:

• tempels / religie
• theaters: kunst
• academie: scholing, filosofie
• sport

Op deze vier gebieden kun je zingeving ‘trainen’, zorgen dat zingeving tot z’n recht komt. Het trainen van lijf en verstand.

OK, dat is mooi. En nu?

Ik begon na te denken of ik dit model eens kon toepassen op mijn leven. En wat eigenlijk die rode draad in dat leven tot nu toe is geweest. Ik kwam erachter dat die rode draad eigenlijk toch wel vooral “verbinden” is. Niet dat ik nou zo’n netwerker ben, of altijd diegene ben die het hoogste woord heeft of de mensen staand bovenop de tafel met de mooiste moppen en verhalen vermaakt en verbindt (zeg maar, nooit). En ik ben ook niet die 100% pure verenigingsman die altijd en overal kan worden ingeschakeld. Maar ik ben denk ik wel diegene die mensen met zingeving probeert te verbinden.

Wie mij een beetje kent: denk je mee?

Toegepast op de 4 P’s:

• privé: ik ben wel van het harmoniemodel, meer dan het conflictmodel. Ik ben binnen het gezin de verbinder, laat in groepen graag de voors en de tegens aan het woord, zoek naar nuance.
• private sfeer: ook mijn werk draait al jarenlang om verbinding en zingeving; ik geef je hieronder een korte uitleg.
• publieke sfeer: ‘muziek’ verbindt mijn wereld op allerlei manieren. En daarnaast is ‘pijn’ een centraal element geworden, inmiddels ook wat betreft zingeving. Beide werk ik hieronder uit.
• politieke sfeer: ik heb wel altijd interesse in de politiek gehad, en steeds meer interesse ontwikkeld. Maar dat heb ik (nog) niet omgezet in politieke daden, los van het periodieke ‘stemmen’ natuurlijk. Je moet ook iets aan zingeving te winnen hebben 😉

Toegepast op de 4 Z’ten:

• zinnelijk: het ‘lichaam’ is wel essentieel geworden in mijn leven, een haperend lichaam, haperende geest
• zintuiglijk: met name de kracht van muziek die doorwerkt op lichaam én geest: pijn’vrij’ zijn tijdens het muziek maken
• zinrijk: rationeel handelen in mijn werk stond wel centraal in mijn leven, maar ook daar had ik een verlangen naar zingeving: talentontwikkeling, persoonlijke ontwikkeling, (wereld)burgerschap. Lees verderop meer hierover.
• zinvol: ik ben bezig met het opstarten van een Pijnvereniging, lobby doorlopend voor Muziekids, ben actief met wereldburgerschap en benut de kracht van muziek maken voor eigen en andermans gewin.

Toegepast op de 4 trainingssferen:

• tempels / religie: ik geloof niet zo in een geloof, maar zoek wel altijd naar de sociale verbinding van mensen, harmonie, wat voor elkaar over hebben en échte interesse tonen (wereldburgerschap)
• theaters / kunst: ik ben natuurlijk muzikaal actief, ik vind het leuk om de schoonheid én kracht van muziek te laten zien; via ‘mijn’ bands en door het werk van Muziekids te steunen.
• academie: werken aan overdracht van kennis en ervaringen rondom pijn, bouwen aan de opstart van een Landelijke Pijn Vereniging samen met enkele initiatiefnemers, kennis en ervaring delen via eigen blogsite www.erzitmuziekinmijnleven.org, en waar haalbaar volg ik graag (e-)cursussen op allerlei terreinen
• sport: ik ben eerder altijd sportief geweest, heb dat door rugproblemen moeten neerleggen, maar nu zorgt sport en beweging ook weer voor pijn’acceptatie’ (of tenminste ‘-berusting’)

Zingeving in de publieke & private sfeer

Twee van de vier P’s vragen om een uitwerking wat mij betreft: zingeving in de publieke en private sfeer.

Stichting JoHo & World Supporter

Voor mij geen harde, zwaar commerciële, werkomgeving. Met de vele voordelen (denk: vrijheid, respect, vertrouwen) en paar nadelen (denk: salaris) die die keuze met zich meebracht.

Begonnen in het toerisme, mijn droom, om mensen het plezier van vakantie en reizen te geven. Ontspannen, nieuwe culturen ontdekken, een leuke tijd hebben. Uiteindelijk, door toevalligheden, toch een ‘andere’ keuze gemaakt dan het 100% reisbureau en terecht gekomen bij JoHo. Een organisatie, stichting en bedrijf waarin +/- 50.000 leden zich verbonden voelen rondom talentontwikkeling, internationale samenwerking, wereldburgerschap. Waarin kennis en ervaringen worden gedeeld rondom leren, werken, reizen, helpen en wonen/leven in Nederland en het buitenland. Een echte netwerkorganisatie, waarin veel mensen én organisaties welkom zijn om te delen wat ze doen. En ik heb meegedacht over het ontwikkelen van www.worldsupporter.org: het verbinden van mensen die zich op één of andere manier betrokken voelen bij de wereld.

De verbinding en zingeving druipen er wel vanaf, zeg maar.

Ook verbinden?

• Word donateur van Stichting JoHo
• Breng er je reis- en annuleringsverzekering onder (voor de post-corona momenten dat we er weer op uit kunnen)
• Sluit je met je organisatie of initiatief aan bij JoHo en
• Deel wat je doet voor een betere wereld door een profiel bij World Supporter aan te maken.

Pijnplatform 2.0

Ook alweer door toevalligheden ben ik in de wereld van de (chronische) pijn gerold. Ik probeer de laatste tijd mensen rondom chronische pijn te verbinden, kennis en ervaringen te delen via deze blogsite (en ja, óók om van me af te schrijven 🙂 ), via een zeer actieve besloten Facebook groep (+/- 3.400 leden) en met een nog te ontwikkelen Platform chronische pijn / Landelijke Pijn Vereniging.

Ook verbinden?

• Word lid van de Facebook groep.
• Of neem contact met me op als je een goed idee hebt voor het te ontwikkelen pijnplatform. We zoeken nog mensen die graag hun mening geven, niet vies zijn van het lezen van e-mails en documenten en enkele uren per week of per maand vrij kunnen maken voor het kernteam of als lid van de vrijwilligersteams. Sta aan de basis van een nieuw, fris en modern pijnplatform voor en door mensen met chronische pijn.

Stichting Muziekids

Ik schrijf er regelmatig over; ik ben actief geworden bij Stichting Muziekids: méér muziekbeleving voor en samen met kinderen en jongeren in Nederlandse ziekenhuizen. Een van de leukste dingen om te doen vind ik het stimuleren van mensen om fondsenwervende acties op te tuigen, zodat op steeds meer plekken door steeds meer mensen de kracht van muziek kan worden ervaren en worden gegeven. Want: muziek verbindt mensen.

Ook verbinden?

• Doneer aan Muziekids of
• Start zelf een fondsenwervende actie.
• Of neem gewoon even contact op, als je een goed idee hebt voor een fondsenwervende actie.

OnCue en Tak&Band

Ja, muziek verbindt mensen. Als er érgens een plek is waar ik dat wekelijks zie, is het in de twee bands waarin ik op de toetsen speel: OnCue en Tak&Band. Bij de eerste al sinds 1994; over onderlinge verbinding gesproken! Bij Tak&Band sinds eind 2017. Dat gaat volledig over de kracht van muziek, ingezet voor mensen die een leuke tijd willen hebben en/of de ‘schoonheid’ van muziek willen horen. Maar dat gaat óók over een groep muzikanten die zich verbonden voelen door de muziek die wordt gemaakt. In al die jaren optreden voor publiek heb ik duizenden mensen voor me gezien die zich -in ieder geval voor de duur van het optreden- één voelden, juist door de muziek die we maakten.

Ook verbinden?

• Luister (en kijk) naar de muziek van OnCue en Tak&Band.
• Heb je een mogelijkheid voor een optreden? Mail naar info [at] oncue.nl of pietertak [at] icloud.com.

Zingeving & persoonlijke ontwikkeling

Best gek, om via zo’n model eens na te denken over de rode draad in je leven-tot-nu-toe. Maar eigenlijk ook best leuk.

Had ik er ook zo bewust over nagedacht als de pijn niet op de rem had getrapt in mijn leven? Als er niet zoveel onverwachte verandering was gekomen? Waarschijnlijk niet. Natuurlijk ben je je ergens wel bewust van die rode draden en worden in je onderbewuste de keuzes gemaakt rekening houdend met dat wat voor jou belangrijk is.

Maar eigenlijk gun ik het iedereen wel eens, of periodiek, om bewust het agoramodel toe te passen op zijn of haar leven’tje’.

En laat dat nu net ook weer het spoor zijn waarop Stichting JoHo zich de laatste jaren steeds actiever begeeft: persoonlijke ontwikkeling en internationale samenwerking. Bewust nadenken over de ontwikkeling van je talenten, vaardigheden, over je beroepskeuzes, carrièreswitches, de invulling van een lang verlof en over alles dat je drijft. Welke keuzes maak je daarin, waarom, en wat kun je ondernemen om de invulling van je leven in lijn te brengen -en houden- met wat jij belangrijk vindt. Wat JoHo betreft óók rekening houdend met een ander en voor wat betreft de invulling van je keuzes vaak ook met een internationale dimensie. Privé, privaat, publiek en voor sommigen misschien ook politiek.

Dit ben ik

Ik vind het wel gek hoor, om in een blogomgeving als deze te schrijven over mezelf.

Begin dit jaar nam ik me voor ‘objectief’ te gaan bloggen over een aantal voor mij belangrijke onderdelen van mijn leven: muziek, reizen, pleegzorg, pijn, talentontwikkeling, wereldburgerschap.

In de loop van het jaar kwam ik er achter dat de voor mij -en voor de ander- leukere blogs vaak die waren waarin ik meer van mezelf liet zien. Tenminste, dat was mijn eigen ervaring en hoorde ik ook terug.

Maar als ik narcistische trekjes krijg: waarschuw me op tijd! 🙂

Oké, ééntje dan: het interview dat enige tijd terug in NRC’s rubriek “Dit Ben Ik” stond. Misschien moet je je beeldscherm even inzoomen, of bekijk het artikel online.

Deel je ervaringen

• In hoeverre is ‘zingeving’ voor jou belangrijk? En op welke manier(en)?
• Zie jij net als ik een rode draad, als je van een afstandje kijkt naar jouw privé, private, publieke en misschien zelfs wel politieke leven?
• Op welke manier(en) ontwikkel jij zingeving via religie, kunst, scholing en sport?
• Voel jij -net als ik- ook voor de invoering van een maatschappelijke ‘dienst’plicht? Een flexibel (!) in te vullen vorm van burgerschap, bijvoorbeeld op ijkpunten in je leven (post-middelbare school, post-studie, eind 20, begin 40, begin 50, rond je 65e). Om daarmee voor even écht betrokken te zijn bij de maatschappij, meer begrip voor een ander te kweken en na te denken over jezelf?

Deel je gedachten via de reacties onderaan of neem contact met me op.

Meer lezen

• Lees meer over Zinnen verzetten en Zingeving in privésfeer en werk bij ZinverZetten! Over het verhogen van zin(geving) in het algemeen en specifiek in het werk.
  • Via deze website is ook meer te vinden over Zin na Ziekte en Zin in Muziek.
  • Inspirerend vind ik ook het interview van Peter Henk Steenhuis met Ivar Berix, klarinettist, over het vergeten van jezelf als je muziek maakt.
  • Of lees de blogs over het agoramodel.
• Ook de Koninklijke Bibliotheek schreef een artikel over het agoramodel en zingeving.
• Machteld Huber van het Institute for Positive Health schrijft veel over Positieve Gezondheid. Ze benoemt zingeving als één van de centrale pijlers van ‘je gezond voelen’. Onder zingeving vallen volgens haar de volgende thema’s: zinvol leven, levenslust, idealen willen bereiken, vertrouwen hebben, accepteren, dankbaarheid en blijven leren.