Geschatte leestijd: 2 minuten.
“Geluid verzacht pijn bij muizen”. Het bericht rolt mijn mailbox binnen en triggert direct mijn aandacht. Muziek, of nog breder ‘geluid’, werkt pijnstillend mits het niet veel harder is dan het omgevingsgeluid. Lees mee over dit onderzoek van Chinese en Amerikaanse wetenschappers.
Kracht van muziek op gezondheid
Ik schreef al vaker over de kracht van muziek op je gezondheid. Muziek leidt af, zeker als je het zelf maakt. Muziek biedt troost, stimuleert allerlei emoties. Muziek luisteren of zelf maken is leuk en maakt positieve stofjes vrij in je lichaam. Tot zover kende ik die kracht van muziek al vrij goed -en lees ik er iedere dag over in het werk van Stichting Muziekids.
Maar dit nieuwsbericht ging een stapje verder.
Op zicht weet men al veel langer dát muziek -of geluid- pijn kan verlichten. Er wordt al sinds 1960 onderzoek naar gedaan. Maar hóe dat proces werkt, dat was tot nu toe nog niet bekend. De wetenschappers die dit onderzoek met muizen uitvoeren tonen voor het eerst aan dat er een verbinding is tussen het hersengebied waar geluid wordt verwerkt en het gebied dat informatie -ook pijnsignalen- vanuit de zenuwen doorsluist.
Soort geluid van invloed, of juist volume?
De proefdieren in dit onderzoek kregen verschillende soorten geluid te horen, variërend van ‘klassieke muziek’, klassieke muziek die ‘onaangenaam’ was gemaakt en ‘witte ruis’. Het maakte geen verschil in pijnbeleving.
Maar het volume waarop het geluid werd aangeboden maakte wél een verschil. Een geluid dat 5 decibel harder was dan het omgevingsgeluid, had een pijnstillende werking op de muizen. Werd het volume 10, 15 of 20 decibel harder aangeboden, dan hadden de muizen (die ontstoken pootjes hadden, wat voor pijn zorgde) geen baat bij de muziek.
En er was nóg iets dat opviel wanneer het geluid 5 decibel harder werd aangeboden dan het omgevingsgeluid. Het pijnstillend effect hiervan hield namelijk langer aan, tot zelfs een paar dagen.

Thalamus centraal: knooppunt
De thalamus staat centraal in dit onderzoek. De thalamus is een gebied in de hersenen dat ook wel benoemd wordt als ‘het knooppunt’. Een gebied waar nagenoeg alle informatie vanuit de zenuwen samenkomt, of doorheen gaat.
De onderzoekers toonden aan dat er een verbinding is tussen de gehoorschors, waar geluiden worden verwerkt, en de thalamus.
Iedere pijnpatiënt aan de muziektherapie?
Het is te kort door de bocht om op basis van dit onderzoek bij muizen iedereen die worstelt met (chronische) pijn 5db-muziektherapie aan te bieden. Hoewel muziek een ontzettend krachtig instrument is, ik schreef er al vaker over, zitten mensen complexer in elkaar dan muizen.
Muizen kunnen bijvoorbeeld hoge tonen horen die wij niet horen, ze hebben een heel ander geluidsbereik. Maar de mens reageert ook heel anders op muziek. Er zijn bij mensen nog vele andere hersengebieden betrokken als ze muziek horen en pijn voelen. Onder andere de herinneringen die we als mens hebben bij muziek, maar ook emoties rondom zowel muziek als pijn, spelen mee in het brein.

De resultaten uit dit fundamentele onderzoek zeggen dus nog lang niet alles over hoe muziek daadwerkelijk acute en chronische pijn kan beïnvloeden. Maar het draagt wel weer een stapje bij aan het begrijpen van pijnmechanismen in het brein. En dat helpt om uiteindelijk effectieve pijntherapieën te ontwikkelen om zowel acute als chronische pijn te behandelen; pijn die bijvoorbeeld ontstaat bij tandbehandelingen of chirurgische ingrepen, bij bevallingen of bij kanker.
Meer lezen
- Het onderzoek werd uitgevoerd door Wenjie Zhou en andere onderzoekers, verbonden aan het National Institute of Dental and Craniofacial Research (NIDCR); samen met de University of Science and Technology of China, Hefei en de Anhui Medical University, Hefei, China. De titel: Sound induces analgesia via corticothalamic circuits. Op 7 juli 2022 werd gepubliceerd in Science.
Een meer wetenschappelijke samenvatting van dit onderzoek:
