Geschatte leestijd: 6 minuten.
Treur niet omdat iets voorbij is. Geniet ervan dat het gebeurd is.
Dichter Ludwig Jacobowski
Zo.
Dat is er uit.
Een topcliché, niet?
Het is een spreuk die ik wel vaker voorbij zie komen. Ook nu weer, op die inspirerende Omdenken-kalender deze week. Ja, die hangt nog steeds op onze wc 😉
Ik heb regelmatig de blues #1: Vakantieblues
Ik had daar tot voor kort altijd behoorlijk last van. De vakantieblues. Tijdens de vakantie al na gaan denken over het moment dat deze weer voorbij is. En het ‘leven van alledag’ weer daar is. Opstaan, kids naar school, werken, eten, slapen, opstaan, kids naar school, enzovoort.
Gek is dat toch, waarom kan je (kan ik) dan niet gewoon genieten van het moment, waarom alweer gaan nadenken over wat er daarna allemaal weer gaat gebeuren? Ik heb dat lang niet zo begrepen, maar had er écht wel last van. Een serieus dipje.
Ik vind op vakantie gaan gewoon echt heel leuk.
Iedereen in ons gezin eigenlijk wel. Ik sta ook overal bekend als “die gast die altijd maar weer op vakantie is”. En…nou, ja, dat valt best mee hoor. Of tegen, hoe je het bekijkt. Natuurlijk, ondanks de beperkingen die er zijn (de chronische pijn, corona) proberen we nog steeds regelmatig weg te zijn. Vaak wat kortere en ook best voordelige tripjes, waardoor het ook wat frequenter te doen is. En soms een uitspatting, bijvoorbeeld in de vorm van de 2019 cruise naar Dubai. Heerlijk (discussies over de milieu-effecten van cruises voor het gemak even daargelaten).
Ik hou van die vakantiesfeer, van in het buitenland zijn, van stoeien met een andere taal, van hotels ontdekken, van grip krijgen op nieuwe steden, van mensen die anders zijn en anders doen.
Ik denk dat dat ook de reden is waarom die vakantieblues ontstaat. Ik vond (en vind) mijn werk bij JoHo erg leuk, dus van een “werksleur” of zoiets was helemaal geen sprake. Ik vond (en vind, meestal) mijn leven in Nederland en het Bredase leuk, dus dat was ook geen issue. Maar het is waarschijnlijk gewoon het gevoel dat die leuke trip, waar je meestal best een tijdje mee bezig bent geweest qua voorbereiding, dan weer voorbij is.
Tegenwoordig is die blues minder heftig. Hoe ouder, hoe wijzer, haha. Het besef dat er altijd wel weer een nieuwe leuke trip komt. En: we hebben de ultieme remedie gevonden tegen dat bluesgevoel: tijdens je vakantie gewoon een nieuw plan maken. En, als het even kan, ook alvast regelen en boeken. Het uitkijken naar de nieuwe trip, sommigen noemen het voorpret, kan dan alvast beginnen.
Ik heb regelmatig de blues #2: Concertblues
Och man, wat ellendig. Vooral rondom Springsteen concerten had ik een stevige concertblues. Tijdens het optreden al denken “aaaaaah, dit is straks gewoon weer voorbij“. Man, geniet nou gewoon eens van het moment!
Het is volgens mij goed vergelijkbaar met die vakantieblues: ik vind Springsteen concerten gewoon ontzettend gaaf. Het ultieme genieten. En dat gaat vaak gepaard met het besef dat het in een split second weer voorbij is. En, anders dan met vakanties, je wéét dat ‘de volgende keer’ lang op zich laat wachten. Een paar jaar, op z’n minst. Jaloers ben ik altijd geweest op die superfans die van concert naar concert reizen. Den Haag, Keulen, Parijs, Barcelona, Rome of zelfs de oceaan over: waar ze het van betalen weet ik niet, maar dat zou wel de ultieme remedie zijn tegen de concertblues. Weten dat je nog een keer mag, en nog een keer.
Wil je mij echt verrassen? Het ultieme blij-zijn-gevoel geven? Regel dan een Springsteen-tournee-langs-de-velden.
Ik heb dat trouwens ook lange tijd gehad met eigen optredens, met name met OnCue. Tot een paar jaar terug. Ik vind op het podium staan gewoon érg prettig, kan ook echt naar zo’n optreden toeleven. En zeker de jaarlijkse terugkerende optredens waarvan je wist dat het een topsfeer ging worden met een paar honderd man die volledig uit z’n dak zouden gaan. Balen op de zondag erna, dat het weer voorbij was.
Of ik nu naar een optreden van De Dijk, Blof, de Beatles-tribute band, Mark Knopfler, Marillion of Melissa Etheridge ging: de dag erna had ik de Concertblues.
Genieten?
Tegenwoordig kan ik beter genieten. ‘In het moment zijn’, om nog maar zo’n verschrikkelijk cliché te gebruiken. Niet meer zo hard treuren om iets dat geweest is, maar vooral blij zijn dat je er bij was.
Waarom dat is veranderd? Ik heb geen idee. Of…misschien toch wel.
Leeftijd? Leren we meer genieten, naarmate we ouder worden? Mwah, soms wel, soms niet.
Chronische pijn? Zou kunnen. Er is de laatste jaren heel wat ‘mindfulness’ voorbij gekomen. Maar nog steeds heb ik daar niet zoveel mee. Geef mij niet de opdracht om 15 minuten ‘aan niets’ te denken. Want ik denk dan 15 minuten aan alles tegelijk.
Maar die pijn leert je wel relativeren. En blij zijn dat je er bij kunt zijn. Ik schreef er al eens over, Springsteen op het Malieveld in 2016. Misschien is daardoor de blues achteraf wat minder. Geniet ik meer tijdens het moment.
Toenemend gevoel van wereldburgerschap? Het besef dat er meer is in de wereld dan mijn ‘rijke’ leventje hier in Nederland? Vakantieblues, concertblues…het zijn natuurlijk allemaal maar rijkelui’s-problemen. Velen zouden wíllen dat ze “last” hebben van zo’n post-vakantiegevoel.
Ik heb nog een reden: Tijs. Mijn zoon (10), voor wie ons gezin wat minder goed kent. We noemen hem “Mr. Mindfull”. Hij kan ontzettend genieten van ‘het moment’, is een dromer. Hij liet me de afgelopen jaren regelmatig zien wat het is om gewoon bij het hier en nu te blijven en te genieten van wat er op dat moment gebeurt. En niet teveel over morgen of gisteren na te denken.
Treur niet omdat iets voorbij is. Geniet ervan dat het gebeurd is.
Ik ben dan altijd nieuwsgierig naar de achtergrond van de man die deze zin, spreuk, bekender heeft gemaakt. Hij zal vast niet de enige zijn geweest die de uitspraak toentertijd deed, maar is er om een of andere reden bekend mee geworden.
Ludwig Jacobowski, een in Polen geboren Duitse dichter van Joodse afkomst, leefde maar relatief kort. Tussen 1868 en 1900, slechts 34 jaar dus. Hij groeide op in Berlijn. Jacobowski produceerde diverse gedichtenbundels en romans. Hij schreef veel over de isolatie van Joden aan het eind van de 19e eeuw en verdedigde de Joodse rechten via zijn werk, soms fel. In 2000 verscheen een verzameling van zijn werk: ‘Gesammelte Werke in einem Band‘, uitgegeven door Alexander Mueller.
Herkaderen
Het anders kijken naar dingen wordt ook wel herkaderen genoemd. Herkaderen is het veranderen van de context of betekenis van een situatie waardoor de gebeurtenis of uitspraak in een ander kader komt te staan en er een andere betekenis wordt gevormd.
Herkaderen wordt veel bij NLP, Neuro Linguistisch Programmeren, gebruikt. Het is de techniek achter positief denken. Niet somber zijn omdat dat Springsteen concert weer voorbij is, maar blij zijn dat je er bij was en positief terugdenken aan mooie herinneringen tijdens dat concert. Niet treuren dat die mooie stagetijd in Guatemala alweer 25 jaar geleden is, maar blij zijn dat daar het besef van wereldburgerschap ontstaan is.
Herkaderen wordt ook veel gebruikt om achter het gedrag van mensen te kijken, diepere bedoelingen te vinden. De hippe mensen onder ons noemen dat ook wel upchuncken: van iets concreets (bepaald gedrag dat je voor je ziet) naar iets abstracters (wat zou dat gedrag nog meer kunnen betekenen). In die zin zijn we bijvoorbeeld met ons pleegzorgwerk en onze opvoedpogingen al vele jaren, zonder dat we het doorhadden, aan het herkaderen en upchunken: “hij doet x, maar dat betekent waarschijnlijk y”.
Ook psychologen houder er erg van om te herkaderen. Leren om anders te denken over bijvoorbeeld chronische pijn is een uitdaging waar ik al enkele jaren mee bezig ben. Veel op eigen kracht, en soms met een beetje hulp.
Genieten!
Gek woord eigenlijk, genieten. Er zit ‘niet’ in. Beter zou gewellen zijn, het wél doen van leuke dingen en daar lol uithalen. Maar goed, het komt natuurlijk van genot. Gewel.
Het Genootschap Onze Taal vertelt me dat in de oertijd het woord ‘nieten’ stond voor ‘in gebruik hebben’, of ‘bezitten’. Daar werd wat later het voorvoegsel ‘ge’ voor geplakt, dat staat voor ‘volledig’. Volledig bezitten, dus. Later werd dat ‘met plezier gebruiken’ en dat veranderde in de loop der tijd weer in ‘je verheugen in iets’.
Ik las net een Tweet van Steve van Zandt. Ofwel Little Steven. Ofwel de vaste gitarist van de E Street Band: de vaste band van Springsteen. Steve is ook een oude vriend van Bruce, al in de begintijd trokken ze er als late tieners samen op uit om muziek te maken.
Yes! Als corona het toestaat en iedereen ook verder gezond blijft zou 2021, of misschien 2022, wel weer eens zo’n ultiem Springsteen moment kunnen worden.
Dat, gecombineerd met een aanstaande vakantietrip deze zomer, geeft voldoende brandstof om mij weer te laten genieten, te ‘laten verheugen in iets’.
Kom maar op, met die concertblues en vakantieblues!
Deel je ervaringen
- Heb jij wel eens last (gehad) van zo’n bluesgevoel? Wat triggerde bij jou dat gevoel?
- En wat is jouw ‘coping mechanisme’: hoe ga jij dat gevoel te lijf? Ga je het eigenlijk wel te lijf? Of heb je leren genieten, in plaats van treuren?
Deel je ervaringen via de reactiemogelijkheid onderaan.
Meer lezen
- Lees meer over Ludwig Jacobowski
- Voor de literair geïnteresseerden onder ons: Bol.com heeft alles, dus ook een dichtbundel van Jacobowski: