Lobbyen in coronatijd

Geschatte leestijd: 6 minuten.

Ik betrapte mezelf vanochtend op een rare gedachte.

‘Ach, die heb je wel vaker’, hoor ik je zeggen.

Klopt.

Maar vanochtend had ik het zelf ook door 😉

Ik las een artikel in mijn regionale krant met de kop ‘Miljoenen kindhuwelijken dreigen door coronacrisis‘. Plan Nederland is in dit artikel -in coronatijd- aan het lobbyen om meer aandacht te besteden aan dit niet direct aan de oppervlakte liggend probleem bij toenemende armoede.

Wat is er aan de hand?

De coronacrisis kan leiden tot een forse toename van het aantal kindhuwelijken. Omdat de armoede toeneemt, zullen volgens ontwikkelingsorganisatie Plan International dertien miljoen méér (!) jonge meisjes en vrouwen gedwongen worden te trouwen.

Plan benoemt deze voorspelling als ‘een grote ramp’, ‘dramatisch’.

En dat is het uiteraard ook.

Kindhuwelijken, was dat niet iets van vroeger tijden?

Verre van. Ook al is het aantal de laatste jaren gestaag dalende volgens Plan, in de pre-coronatijd werden jaarlijks nog steeds twaalf miljoen kindhuwelijken gesloten. Dat heeft alles te maken met de kwetsbare positie die veel meisjes en jonge vrouwen wereldwijd nog altijd hebben. Twaalf miljoen, per jaar! Dat is dus twaalf miljoen keer opgescheept worden met een man die je niet zelf uitgekozen hebt, die in het beste geval ‘wel meevalt’ en in het slechtste geval…nou ja, daar wil je niet eens over nadenken.

Vaak hoor je dan ‘ja, maar dat hoort gewoon bij hun cultuur, daar mogen wij toch geen oordeel over hebben. Komen wij weer met onze westerse opvattingen over hoe het hoort’. Ik vind dat laatste toch moeilijk hoor. Sommige dingen zijn gewoon te bizar. En als je het de uitgehuwelijkten vraagt, zou ik wel eens statistieken willen zien hoeveel meisjes en jonge vrouwen nu écht happy zijn met deze uithuwelijking. Het wordt ze opgelegd, maar dat maakt het natuurlijk nog niet ‘normaal’. Cultuur of niet. Over je eigen toekomst kunnen beslissen, zou dat inmiddels niet een basisrecht moeten zijn, waar ook ter wereld je geboren wordt?

Een mond minder te voeden

Monique van ‘t Hek, directeur van Plan International Nederland, geeft aan dat ouders, door toenemende armoede vanwege corona, de komende jaren sneller zullen besluiten hun dochters uit te huwelijken. Als de kostwinner zijn baan verliest, of minder werk heeft, verdwijnt (een groot deel van) het gezinsinkomen. En hoe minder monden er dan gevoed moeten worden, hoe langer je het kunt uithouden als gezin, in barre omstandigheden.

Plan International heeft de laatste maanden onderzoek gedaan, Living under Lockdown, waarin de coronacrisis vergeleken wordt met eerdere crises, waaronder de ebola-uitbraak in 2014. Sluiting van scholen leidde in die periode tot zo’n 18.000 tienerzwangerschappen. Toen de scholen weer open gingen, mochten veel zwangere meisjes niet meer terug naar school. Ze werden afgesloten van hun sociale netwerk, van begeleiding en hulp. Door deze toenemende ongelijkheid zullen ook post-corona weer veel meisjes het risico lopen niet meer over hun eigen leven te kunnen beslissen.

Because if I don’t have food and a boy has food, if I ask him
for help, he will ask me for sex before he gives me some. This is the suffering I am
talking about.

Janet, 14, Liberia, 2020

Living under Lockdown

De situatie eind maart 2020 én de ervaringen vanuit eerdere crises laten volgens het onderzoek van Plan International onder andere het volgende zien.

• 743 miljoen meisjes hebben wereldwijd geen toegang meer tot school of opleiding
• het aantal meldingen wereldwijd van huiselijk geweld neemt toe
• het risico dat opgroeiende meisjes worden misbruikt en ongewenst zwanger worden neemt toe, omdat zij vaak extra risico’s moeten nemen om eten te vinden voor het gezin
• het risico dat kinderen, gedwongen thuis door de crisis, getuige worden van huiselijk geweld neemt toe
• de kans om te worden blootgesteld aan het virus is het grootst bij jonge meisjes, omdat zij vanuit traditie vaak in een verzorgende rol binnen het gezin zitten

In Sierra Leone there was a 65% increase in teenage pregnancy due to girls being out of school during the Ebola crisis.

Living under Lockdown, Plan International, 2020

Ben je geïnteresseerd in het Living under Lockdown onderzoek? Download het hier.

Valt er iets aan te doen?

De situatie onderzoeken en beschrijven, dat is één. Maar wat valt er concreet aan te doen? Plan International doet een aantal aanbevelingen aan overheden.

1. Zorg voor een werkbare structuur, samen met docenten en mobiele telefonie providers, waar onderwijs-op-afstand vooral de kwetsbare meisjes bereikt. Daarmee wordt er ‘virtueel’ een oogje in het zeil gehouden en kunnen meisjes bij iemand terecht.
2. Zorg ervoor dat meisjes en jonge vrouwen júist in deze crisistijd toegang blijven houden tot de meest basic gezondheidszorg.
3. Zorg voor voldoende noodhulp aan de meest kwetsbare gezinnen, door eten te verstrekken. Hierdoor hoeven meisjes niet op pad, met alle risico’s vandien.
4. Neem voldoende maatregelen om geweld door ongelijkheid te voorkomen en bied hulp en ondersteuning waar dat geweld toch plaatsvindt.
5. Maak gebruik van social media om kwetsbare meisjes en jonge vrouwen een (afgesloten) plek te bieden waar ze ervaringen kunnen delen en om hulp kunnen vragen (bv. ‘Girls Out Loud’).
6. Stimuleer initiatieven en projecten extra die juist ruimte bieden aan meisjes en jonge vrouwen waar het gaat om het nemen van beslissingen en maken van beleid.
7. Neem gerichte maatregelen om juist meisjes en jonge vrouwen financieel te ondersteunen en toegang tot banen te bieden.
8. Maak de bescherming van alle kinderen, en zeker meisjes, tot kernprioriteit nummer 1 in al het beleid dat in en na de coronacrisis wordt gemaakt.

Werk en maatregelen waar Plan International natuurlijk ook al jaren mee bezig is. Vandaar mijn initiële ‘lobby’-gedachte. Maar o zo belangrijk. En dus júist ook nu dus, dat hebben we geleerd uit eerdere crises, zoals die rond ebola in 2014. Niets zo vervelend als iedere keer maar weer tegen dezelfde lessen aanlopen en daar niets uit leren.

In China at the height of the quarantine, there was a threefold increase in calls to women’s shelters regarding violence at home. In France, reports of domestic violence have increased by 30% since the lockdown and in Singapore helplines have registered increased calls of 33%.

Living Under Lockdown, Plan International, 2020

Maria uit Mozambique

Het krantenartikel zoomt nog even in op één specifiek persoon, ‘Maria’ uit Mozambique. Maria is 14 jaar en vertelde aan Plan International dat mensen in haar omgeving juist nu jonge meisjes aanmoedigen om te gaan trouwen. In Mozambique trouwt sowieso al bijna de helft van alle meisjes vóór hun 18e jaar. Nu dat de scholen dichtblijven, leven veel meisjes als Maria helemaal in isolatie en armoede, met een hoger risico op vroege zwangerschappen, mishandeling en seksueel misbruik. Maria ontsnapte op haar 12e jaar al eens uit een kindhuwelijk. ‘Nu de scholen dicht zijn, zeggen de mensen dat er een vloek op mij rust omdat ik mijn man heb verlaten’.

En ik vrees dat ongetwijfeld ‘hertrouwen’ de enige manier is om die vloek te laten verdwijnen…

Mijn rare gedachte

Ik had dus een rare gedachte. Terwijl mijn blik op het krantenartikel viel en ik het nog maar half had gelezen, dacht ik ‘Tuurlijk. Lekker makkelijk, om juist nu je goede-doelen-marketing in te zetten met een verhaal over kindhuwelijken’. Mijn brein leek Plan razendsnel te veroordelen: ten koste van het sentiment in een coronacrisis even je eigen organisatie profileren, zodat er weer wat meer donateurs en giften binnenkomen. Maar toen ging ik lezen. En ja, downloadde ik ook het ‘Living under Lockdown’ onderzoek. En al snel bekroop mij een gevoel van schaamte over die eerste gedachte.

Wie ben ik in hemelsnaam, zittend in de zon in mijn veilige Bredase tuin, de krant lezend over klein en groot (wereld)leed. Wie ben ik om een organisatie te veroordelen wat meer aandacht voor deze problematiek te vragen, in de hoop dat het extra binnenkomt bij overheden, bedrijven en particulieren. Wanneer er daardoor ook maar één meisje of vrouw minder te maken krijgt met geweld of een gedwongen huwelijk, is het nut van dit krantenartikel al bewezen.

Lobbyen in coronatijd?

Ik geef Plan groot gelijk.

Voor alle Maria’s op deze wereld die óók weer als gevolg van de zoveelste crisis te maken krijgen met extra leed, armoede, honger, uitbuiting en misbruik, ben ik razendsnel dit bericht gaan typen. In de hoop dat wat meer mensen lezen over dit onderbelichte gevolg van de coronapandemie.

Ik lobby dus mee.

Deel je ervaringen

• Wat vind jij van mijn initiële gedachte over het lobbyen van Plan International Nederland voor dit onderwerp in coronatijd?
• Wat denk jij, als je het verhaal van Maria en al die andere meisjes en vrouwen wereldwijd op je in laat werken? Ook al kunnen we niet direct al het wereldleed oplossen: wat zouden slimme oplossingen kunnen zijn om deze problematiek terug te dringen?
• Wat vind jij eigenlijk van ontwikkelingssamenwerking in algemene zin? Is het iets waar we als Nederlandse burgers meer, of juist minder aandacht voor moeten hebben? Is Nederland onderdeel van en verantwoordelijk voor die wereld? Of is het meer “ieder voor zich en ‘Nederland eerst’?”

Ik ben benieuwd naar je gedachten. Deel ze via de reacties hieronder.

Meer lezen

• Lees bij Plan International Nederland meer over gelijke rechten voor vrouwen en meisjes wereldwijd.
• Wil je meer lezen over wereldburgerschap en internationale samenwerking? Blader door mijn Blogmagazine Wereldburgerschap.
• Wil je zelf bijdragen aan internationale samenwerking? De talenten van jongeren ergens po de wereld mee helpen ontwikkelen, en daarmee ook je eigen internationale vaardigheden en competenties (verder) ontwikkelen? JoHo brengt veel organisaties in kaart en laat voorbeelden zien van projecten waar jij aan kan bijdragen, vanuit Nederland en/of op locatie, zodra dat weer kan.